24 Mayıs 2009 Pazar

İndikatörler

Hareketli Ortalamalar

Hareketli ortalama bir günü değil, belirli bir dönemin karakteristiğini yansıtır. Hareketli ortalama grafiği günlük fiyat hareketlerine göre daha düz bir görünüm taşır, bu grafikteki dönüş noktaları daha anlamlı ve güvenilir kabul edilir. Ortalamanın dönüşlerine ve fiyatın hareketli ortalamaya göre olan konumuna bakarak alım-satım kararlarını vermemizde bize büyük ölçüde yardımcı olurlar.

Hareketli ortalamanın yorumunda kullanılan en popüler metod, fiyatın hareketli ortalama çizgisini kestiği noktalarda alım satım yapmaktır. Fiyat grafiği hareketli ortalama çizgisini aşağıdan keserek üste çıkması halinde bu bir "al" sinyali alınır, fiyatın hareketli ortalama çizgisini üstten kesmesi durumunda ise bu sinyal "sat" sinyali olarak değerlendirilir.

Vade- Ortalamalar hesaplanırken vadeye göre dikkate alınması tavsiye edilen gün sayıları

  • Çok kısa vadede: 5 ila 13 gün arası
  • Kısa vadede: 14 ila 25 gün arası
  • Orta vadede: 50 ila 100 gün arası
  • Uzun vadede: 100 ila 200 gün arası


1. Basit Hareketli Ortalama: Belirli bir zaman periyodu içinde hisse senedi kapanış fiyatları toplamının ve bu toplamı zaman periyoduna bölünmesi ile elde edilir. Her bulunan değer grafik üzerinde işaretlenmesi ve birleştirilmesi ile hareketli ortalam grafiği çizilir.

5 Günlük Vade

1. Gün

1100

2. Gün

1000

3. Gün

1050

4. Gün

1000

5. Gün

950

Toplam

5100

Hareketli Ortalama

1020

5 Günlük Vade

2. Gün

1000

3. Gün

1050

4. Gün

1000

5. Gün

950

6. Gün

950

Toplam

4000

Hareketli Ortalama

800


2. Ağırlıklı Hareketli Ortalama: Her günün fiyatına bir ağırlık verilir ve fiyat bu ağırlıkla çarpılır. Ağırlıkla çarpılan fiyatlar toplanır ve toplam ağırlığa bölünür.


Ağırlık

*

Kapanış Fiyatı

=

Ağırlıklı Fiyat

1. Gün

1

*

1100

=

1100

2. Gün

2

*

1000

=

2000

3. Gün

3

*

1050

=

3150

4. Gün

4

*

1000

=

4000

5. Gün

5

*

950

=

4750

Toplam

15

(Ağırlıklı Ortalama) 15000/15 = 1000

3. Üslü Hareketli Ortalama: Bu hesaplamada son fiyatlara daha fazla ağırlık verilmektedir. Ağırlıklar geçmiş fiyatlara doğru geometrik olarak azalmaktadır.

ÜHO=[(bugünkü kapanış)*Üs yüzdesi]+[(dünkü kapanış)*(1-üs yüzdesi)]
Üsyüzdesi = 2/zaman periyodu+1



Nisbi Kuvvet (Relative Strength)

Bir hisse senedinin fiyatının bir ortalama veya endeks değerine bölünmesiyle bulunur.



Nisbi kuvvet ile yükselen bir piyasada ortalamadan daha hızlı artan hisse senetleri aranmakta, düşen bir piyasada ise daha hızlı düşen hisse senetlerinden kaçınılmaktadır.

Nisbi Kuvvet'teki bir değişme, hisse senedindeki önemli geri dönüş noktalarına da işaret etmektedir. Örneğin, eğer hisse senedi fiyatları yükselmesine karşın Nisbi Kuvvet'te bir düşüş söz konusu ise, bu durum hisse senedi fiyatının yakında düşeceğini ifade etmekte ve karların realizasyonu konusunda uyarıda bulunmaktadır.



Bollinger Bandı

Bollinger Bandı, fiyat değişimlerini izleyen alım-satım kanallarıdır. Genellikle alım-satım kanalları bir hareketli ortalamanın belirli bir yüzdede yukarı ve aşağıya kaydırılmasıyla çizilirler. Bollinger Bandı İndikatörü ise, kanalların alt ve üst limitleri hareketli ortalamanın belirli bir standart sapma alınarak çizilmesidir.

Optimal bir netice alabilmek için değişik hareketli ortalama ve standard sapma sayıları denenebilir, fakat 21 günlük hareketli ortalama ve 2'lik standard sapma önerilir.

Genellikle kuvvetli fiyat hareketleri, Bollinger Bandı daraldığında, yani fiyatlardaki hareket yavaşladığında meydana gelir. Kanalın dışında oluşmuş bir dip veya tepe noktasınından sonra ikinci dip veya tepenin kanal içinde oluşması beklenir. Kanalın altından veya üstünden başlayan bir hareketin, kanalın diğer ucuna kadar devam etmesi beklenir. Söz konusu beklenti, mevcut pozisyondan çıkabilmek için fırsat sağlar ve alım/satım için fiyat tespitini kolaylaştırır.



Momentum

Bir hisse senedinin fiyatı daha hızlı yükseldiği veya düştüğü zaman Momentum artmakta, yükselme veya düşme hızı yavaşladığı zaman Momentum kaybedilmektedir.

Momentum'un basit ölçümü, cari fiyat ile bir zaman periyodu öncesindeki fiyat arasındaki farkın alınması olup, formülü şu şekildedir.

Mt(n)= Pt - Pt-n
M= Momentum
P= Hisse senedi fiyatı
N= Zaman periyodu

Momentum'un azalması çoğunlukla trendin sonunun yaklaştığına işarettir. Momentum negatiften pozitife yükseldiğinde alış, pozitiften negatife düştüğünde ise satış sinyali verilmiş olur.



Stokastik

Cari günün kapanış fiyatından, beş gün önceki dönemde gerçekleşen en düşük fiyatı çıkarıp, daha sonra bunun beş gün içindeki en yüksek fiyat ile en düşük fiyat arasındaki farka bölünüp, bulunan sonucun 100 ile çarpılmasıyla hesaplanır.



K: Stokastik
C: Cari Günün Kapanış Fiyatı
L5: 5 Günlük Dönemin En Düşük Fiyatı
H5: 5 Günlük Dönemin En Yüksek Fiyatı

0 ile 100 arasında değişen Stokastik değerlerin grafiği çizilerek izlenmektedir.
Stokastik 70'in üzerinde olduğunda alım, 30'un altında olduğunda ise satım sinyali verilmektedir.
Stokastik kısa dönemli bir göstergedir.



Değişme Oranı

Temel olarak, hareketin ne zaman hızlandığını ve ne zaman yavaşladığını belirten bir momentum göstergesidir. Değişme oranı endeksi bir ortalama veya endeksteki fiyat değişmelerini günlük pozitif fiyat değişmeleri ve günlük negatif fiyat değişmeleri olarak iki gruba ayırmakta ve her iki grubun ortalamasını almaktadır. Daha sonra ortalama pozitif fiyat değişmeleri ortalama negatif fiyat değişmelerine bölünmekte ve bulunan değere 0 ile 100 arasında bir değer vermek için normalleştirme işlemi yapılmaktadır. Değişme Oranı Formülü şu şekildedir:

ROCt = 100 - 100/ 1 + (UPt/DNt)

ROC: Değişme Oranı Endeksi
UP: Ortalama Pozitif Fiyat Değişmeleri
DN: Ortalama Negatif Fiyat Değişmeleri

Değişme Oranı Endeksi 30'un altında olduğu zaman satın alınmalı, 70'in üzerine çıktığında ise satılmalıdır. Ancak alım ya da satım kararının verilebilmesi için Değişme Oranı Endeksi'ni 30'un altında veya 70'in üzerinde uzun süre kalması gerekmektedir.

Değişme Oranı Endeksi, ilgilenilen hisse senedinin grafiği ile birlikte değerlendirilmekte ve diğer yöntemlerle bir karara ulaşıldığında bu kararı desteklemek amacıyla kullanılmaktadır. Sadece Değişim Oranı Endeksi'ne dayanılarak alım satım kararı verilmemesi gerekir.